بازتاب سرنوشت در آینه عشق و بی‌عدالتی
۱. آغازی با رؤیای رفاه
خانوادهٔ تس با توهم نجابت قدیمی، رویای صعود اجتماعی در سر دارند. پدرش، که در می‌ یابد از نسل اشراف‌زاده‌ای است، تس را به خانهٔ دآربرویل‌ها می‌فرستد. اما آن خانه، چیزی جز دام فریب نیست. الک با ظاهر فریبنده‌اش، تس را اغوا می‌کند. این اولین قدم سقوط دخترک ساده‌دل است. دنیای مردسالار، به فریب می‌پوشاند، نه به مهربانی. تس معصوم است اما در چشم جامعه گناهکار شمرده می‌شود.

۲. دختری در سایهٔ گذشته
تس می‌کوشد گذشته را فراموش کند، اما آن سایه‌وار همراهش است. زندگی سخت و تنهایی، او را به مزرعه‌ای دیگر می‌کشاند. در آنجا انجل کلر، مردی آرمان‌گرا و عاشق، وارد زندگی‌اش می‌شود. عشق، برای تس، فرصتی است برای باززایی. اما حقیقتی در دلش هست که نمی‌تواند پنهان بماند. شب ازدواج، تس گذشته‌اش را به انجل می‌گوید. و انجل، برخلاف ادعاهای اخلاقی‌اش، او را طرد می‌کند.

۳. تضاد عشق و اخلاق
انجل که از اخلاق سخن می‌گفت، در آزمون عشق شکست می‌خورد. او نمی‌تواند تس را بپذیرد، حتی اگر خودش گذشته‌ای مشابه داشته باشد. این تضاد، نقدی است بر اخلاق دوگانه‌ای که جامعه برای زن و مرد قائل است. تس، با قلبی شکسته، دوباره در زندگی سرگردان می‌شود. عشقِ بی‌پشتوانه، زخمی عمیق بر روحش می‌گذارد. انجل، نمایندهٔ روشنفکران بی‌عمل است.

۴. بازگشت کابوس و انتقام
تس، دوباره به دآربرویل می‌رسد، اما این‌بار از روی اجبار و ناچاری. خانواده‌اش به کمک نیاز دارند و او چاره‌ای جز تسلیم ندارد. الک دوباره ظاهر می‌شود و نقش ناجی را بازی می‌کند، اما در حقیقت، او همان فریب‌کار گذشته است. انجل، وقتی به خود می‌آید، درمی‌یابد که چه گنجی را از دست داده. اما تس دیگر به آستانهٔ انفجار رسیده. در اقدامی قاطع، الک را می‌کشد.

۵. پایان یک سفر زنانه
فرار عاشقانهٔ کوتاه تس و انجل، پیش از دستگیری، طعنه‌ای است به رؤیاهای زنانه‌ای که همیشه نیمه‌تمام می‌مانند. تس، در نهایت، به چوبهٔ دار سپرده می‌شود. عدالت، که باید پشتیبان بی‌گناهان باشد، در این رمان نقاب بی‌رحمی دارد. مرگ او، نه پایان تس، بلکه آغاز پرسشی عمیق دربارهٔ مفهوم گناه و مسئولیت است. روح او از جامعه انتقام می‌گیرد.

۶. زن در ساختار طبقاتی و جنسیتی
هاردی با خلق تس، نشان می‌دهد که زن در جامعهٔ مردسالار، فقط نقش بازیگر تراژدی را دارد. هر انتخاب تس، او را در دام جدیدی می‌اندازد. او اسیر فقر، زن‌بودن، و سنت‌های پوسیده است. رمان، تصویری از مبارزهٔ بی‌صدا اما مقاوم زنی تنهاست. نگاه نویسنده، همدلانه و خشمگین است. تس نماد زنی است که حتی در سقوط، عظمت انسانی‌اش را حفظ می‌کند.