آغاز داستان و فضای روایی
رمان «دشت سوزان» با توصیف فضای خشکی و بی‌رحم آغاز می‌شود که زندگی شخصیت‌ها را در خود گرفتار کرده است. رولفو با توصیف دقیق طبیعت سخت و بی‌رحم، خواننده را در فضایی قرار می‌دهد که امید و ناامیدی به هم آمیخته‌اند. این فضای طبیعی استعاره‌ای است از زندگی شخصیت‌هایی که در برابر مشکلات طاقت‌فرسا تسلیم نشده‌اند اما به سختی دوام می‌آورند.

روایت زندگی مردمان دشت
شخصیت‌های رمان هر کدام روایت‌های کوتاه و تلخی از زندگی خود دارند. خانواده‌های از هم پاشیده، مردانی که خاطرات گذشته را دنبال می‌کنند و زنانی که در برابر سختی‌ها ایستاده‌اند. این روایت‌ها به هم پیوسته‌اند و تصویری کلی از جامعه‌ای که دچار فروپاشی اخلاقی و اجتماعی شده، ارائه می‌دهند. خواننده با هر داستان بخشی از عمق درد و رنج را می‌فهمد.

شخصیت‌پردازی و عمق روانی
رولفو توانسته با کمترین کلمات، شخصیت‌هایی باورپذیر و پیچیده خلق کند. هر شخصیت با توجه به موقعیت خود واکنش متفاوتی به شرایط سخت نشان می‌دهد؛ برخی سرسخت و مقاوم، برخی ناامید و فروپاشیده. عمق روانی شخصیت‌ها باعث می‌شود خواننده ارتباط عاطفی قوی با آنها برقرار کند و درد آنها را احساس نماید.

تاثیر فقر و خشونت بر جامعه
زندگی در دشت سوزان با خشونت و بی‌عدالتی همراه است. فقر گسترده باعث ایجاد نزاع‌ها و رقابت‌های خونین شده که بارها در رمان به آنها اشاره شده است. این شرایط ناامن، روابط انسانی را آلوده کرده و جامعه‌ای پراکنده و بی‌اعتماد به وجود آورده است. رولفو به طرز ماهرانه‌ای این جنبه‌های تاریک را به تصویر می‌کشد.

زبان و سبک ادبی
زبان داستان ساده و در عین حال شاعرانه است. رولفو با استفاده از جملات کوتاه، سکوت‌ها و روایت‌های مبهم، فضای پرتعلیق و مبهمی ایجاد کرده است. سبک نوشتاری او به خواننده امکان می‌دهد با تخیل خود در دنیای رمان غوطه‌ور شود و عمق احساسات شخصیت‌ها را بهتر درک کند.

پیام اجتماعی و انسانی رمان
«دشت سوزان» فراتر از داستانی ساده درباره فقر است؛ این رمان درباره انسانیت، امید، سرنوشت و تلاش برای بقاست. پیام اصلی اثر این است که حتی در سخت‌ترین شرایط، انسان‌ها به دنبال معنا و رهایی‌اند. این اثر نقدی است بر نظام‌های اجتماعی و اقتصادی که باعث چنین وضعیتی شده‌اند و دعوتی به همدلی و درک بیشتر.